Χάμσουν, Κνουτ

(Hamsun, ψευδώνυμο του Knut Pedersen, Λομ 1859 – Γκρίμσταντ 1952). Νορβηγός συγγραφέας. Από αγροτική οικογένεια, το 1882 μετανάστευσε στις ΗΠΑ. Από τη διαμονή του στη χώρα αυτή προήλθε το έργο του Η πνευματική ζωή της νέας Αμερικής (1889), πικρή επίκριση της αμερικανικής κοινωνίας, που έκανε το κοινό να προσέξει για πρώτη φορά τον συγγραφέα. Στο μυθιστόρημά του Πείνα (1890) και στα πολλά κατοπινά του έργα, ο X. ζωντάνεψε τον μύθο του ανθρώπου που αγωνίζεται μόνος, αποφεύγοντας την κοινωνία και ακολουθώντας τα ένστικτά του. Εμπνεόμενος από τη βορεινή παράδοση και τη νιτσεϊκή ιδεολογία, αυτός ο τύπος του ήρωα είναι ο πρωταγωνιστής των μυθιστορημάτων Μυστήρια (1892), Κάτω από το φθινοπωρινό άστρο (1906), Ένας αλήτης σφυρίζει με σουρντίνα (1909), Η άπειρη χαρά (1912) και τα διηγήματα Μεσημεριάτικος ύπνος (1897), Στη χώρα της περιπέτειας (1903) κλπ. Ο μύθος που δημιούργησε ο X. έφτασε στη μεγαλύτερη έξαρσή του στις λυρικομουσικές σελίδες του Πάνα (Pan, 1894), όπου η φύση και η πρωτόγονη ζωή παρουσιάζονται κάτω από ένα πανθεϊστικό φως γεμάτο μυστικοπάθεια. Όμοιο είναι το μοτίβο και των θεατρικών του έργων, μεταξύ των οποίων η τριλογία Στις πόρτες της βασιλείας (1895), Το παιχνίδι της ζωής (1896) και Ηλιοβασίλεμα (1898). Στα μυθιστορήματα: Παιδιά του καιρού μας (1913), Η πολιτεία του Σέγκελφος (1915) και Το ξύπνημα της γης (1917), ο άνθρωπος που πλησιάζει τη φύση μοχθώντας πλάι σε άλλους ανθρώπους. Τιμήθηκε με το βραβείο Νομπέλ το 1920 και απέκτησε μεγάλη φήμη και στο εξωτερικό. Παρασυρμένος από την αγάπη του προς το παράλογο, ο X. προσχώρησε στον ναζισμό και ύστερα από την πτώση του παραπέμφθηκε σε δίκη· κρίθηκε όμως ακαταλόγιστος και κλείστηκε σε ψυχιατρείο.